متن خطبه: امام سوار بر شتر (و به نقلی دیگر اسبشان) شدند و از لشکر عُمَرِبْنِ سَعد خواستند كه ساكت شوند؛ ولى ساكت نشدند و كار به جائى رسيد كه امام فرمودند: واى بر شما! چه مانعى دارد كه ساكت شده و سخنم را گوش كنيد؟ جُز اين است كه شما را به راه هدايت دعوت می كنم؟ كسى كه از من اطاعت كند، هدايت مى ‏شود و كسى كه نافرمانى کند، هلاك و كافر خواهد شد. شما از من اطاعت نمى‏ كنيد و سخنـم را گوش نمي‌دهيد. فَقَدْ مُلِئَتْ بُطُونُكُمْ مِنَ الْحَرَامِ وَ طُبِعَ عَلَى قُلُوبِكُم؛ زيرا شكم‏ هایتان از حرام پُر شده و به قلب‏هاى شما مُهر (قساوت) زده شده است. واى بر شما! آيا ساكت نمى‏ شويد! آيا نمى‏ شنويد! لشكر کوفیان همديگر را سرزنش كردند و گفتند به سخنش توجّه كنيم. از این‌رو ساكت شدند. امـام بعد از حمد و ستايش و صلوات بر حضرت رسول و ملائكه و پيامبران و بعد از یادکرد جايگاه و نسبتشان با پيامبر؛ يادآوري كردند و متذکّر شدند که شما برایم نامه نوشتید که من آمدم و فرمودند: تَبّاً لَكُمْ أَيَّتُهَا الْجَمَاعَةُ وَ تَرَحاً ! حِينَ اسْتَصْرَخْتُمُونَا وَالِهِينَ فَأَصْرَخْنَاكُمْ مُوجِفِينَ سَلَلْتُمْ عَلَيْنَا سَيْفاً لَنَا فِي أَيْمَانِكُمْ وَ حَشَشْتُمْ عَلَيْنَا نَاراً اقْتَدَحْنَاهَا عَلَى عَدُوِّنَا وَ عَدُوِّكُمْ وَ عَدُوُّنَا. فَأَصْبَحْتُمْ أَلْباً لِأَعْدَائِكُمْ عَلَى أَوْلِيَائِكُمْ بِغَيْرِ عَدْلٍ أَفْشَوْهُ فِيكُمْ وَ لَا أَمَلٍ أَصْبَحَ لَكُمْ فِيهِمْ ؛ مرگ برشما باد! آيا شما در حال گرفتاري از ما ياري مي‌خواهيد؛ ولي با شمشيري كه به خاطر سوگندتان، بايد براي ياري ما از آن استفاده كنيد، بر روي ما مي‌كشيد و آتشي براي ما آماده كرديد كه بايد براي دشمن ما و دشمن خودتان مي‌افروختيد. امروز شما ضد دوستان و به نفع دشمنان خود گرد آمده‌ايد، حال آنكه نه عدالتی را برپا كرده‌اند و نه اميد تازه‌ای در كمك به آن‌ها هست. فَهَلَّا لَكُمُ الْوَيْلَاتُ تَرَكْتُمُونَا وَ السَّيْفُ مَشِيمٌ وَ الْجَأْشُ طَامِنٌ وَ الرامي الرَّأْيُ لَمَّا يُسْتَحْصَفْ وَ لَكِنْ أَسْرَعْتُمْ إِلَيْهَا كَطَيْرَةِ الدَّبَي وَ تَدَاعَيْتُمْ إِلَيْهَا كَتَهَافُتِ الْفَرَاشِ فَسُحْقاً لَكُمْ يَا عَبِيدَ الْأُمَّةِ وَ شُذَّاذَ الْأَحْزَابِ وَ نَبَذَةَ الْكِتَابِ وَ مُحَرِّفِي الْكَلِمِ وَ عُصْبَةَ الْآثَامِ وَ نَفَثَةَ الشَّيْطَانِ وَ مُطْفِئِ السُّنَنِ! أَ هَؤُلَاءِ تَعْضُدُونَ وَ عَنَّا تَتَخَاذَلُونَ أَجَلْ وَ اللَّهِ غَدْرٌ فِيكُمْ قَدِيمٌ وَشَجَتْ إِلَيْهِ أُصُولُكُمْ وَ تَأَزَّرَتْ عَلَيْهِ فُرُوعُكُمْ ! فَكُنْتُمْ أَخْبَثَ ثَمَرٍ شَجًا لِلنَّاظِرِ وَ أُكْلَةً لِلْغَاصِبِ! أَلَا وَ إِنَّ الدَّعِيَّ ابْنَ الدَّعِيِّ قَدْ رَكَزَ بَيْنَ اثْنَتَيْنِ بَيْنَ السَّلَّةِ وَ الذِّلَّةِ وَ هَيْهَاتَ مِنَّا الذِّلَّةُ! يَأْبَى اللَّهُ ذَلِكَ لَنَا وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ حُجُورٌ طَابَتْ وَ طَهُرَتْ وَ أُنُوفٌ حَمِيَّةٌ وَ نُفُوسٌ أَبِيَّةٌ مِنْ أَنْ نُؤْثِرَطَاعَةَ اللِّئَامِ عَلَى مَصَارِعِ الْكِرَامِ! أَلَا وَ إِنِّي زَاحِفٌ بِهَذِهِ الْأُسْرَةِ مَعَ قِلَّةِ الْعَدَدِ وَ خِذْلَةِ النَّاصر؛ واي بر شما! ما را رها كرده و حتّي شمشيري در راه ما نزديد و در دفاع از ما رأي محكمي اتّخاذ نكرديد. شما مانند «ملخ» با عجله وارد اين كار شديد و مثل «پروانه» خودتان را در اين آتش انداختيد. از رحمت خدا دور باشيد، اي نوكرهای ديگران و اي طرد شدگان از مردم! اي ترک کنندگان كتاب خدا ! اي كساني كه كلام خدا را تحريف كرديد! اي گروه گنهكار! اي پيروان شيطان! اي خاموش كنندگان سنت‌هاي پيامبر! آيا اين‌ها را كمك كرده و ما را تنها می گذاريد؟ آري، به خدا قسم! اين حيله و نيرنگ از قديم در شما بوده و همه شما به آن خو گرفتيد! شما مانند ميوه خبيثي هستيد كه در گلوي باغبان خود گير مي‌كنيد؛ ولي دزدان به راحتي آنان را مي‌خورند. بدانيد كه اين زنازاده، فرزند زنازاده (ابن‌زياد) من را بين دو كار قرار داده است: يكي عزّت و ديگري ذلّت و هيهات كه ما ذلّت را بپذيريم! خـداوند، پـیامبر، مؤمنان و همه پاکان و جان‌های با عزّت، به ما اجازه نمی‌دهندکه مطیع مردمان پست شویم؛ دنیا را بر شهادت شرافتمندانه ترجیح نمی‌دهم! بدانیدکه با همین خاندان کم و یاران اندک با شما می‌جنگم. سپس اشعاری از فَرْوَةَ بْنِ مُسَيْكٍ مُرَادِي را خواندند؛ در این هنگام صدای گریه و شیون از خیام اباعبدالله بلند شد و امام، حضرت ابالفضل و حضرت علی اکبـر را فرستادند که به زن‌ها بگوینـد آرام بـاشند.

امام در ادامه افزودند: ثُمَّ ايْمُ اللَّهِ! لَا تَلْبَثُونَ بَعْدَهَا إِلاَّ كَرَيْثِ مَا يُرْكَبُ الْفَرَسُ حَتَّى تَـدُورَ بِكُـمْ دَوْرَ الرَّحَـى وَتَقْـلَقُ بِكُمْ قَـلَـقَ الْمِحْـوَرِعَهْدٌ عَهِـدَهُ إِلَـيَّ أَبِي عَنْ جَـدِّي . « فَأَجْمِعُوا أَمْرَكُمْ وَشُرَكاءَكُمْ ثُمَّ لا يَكُنْ أَمْرُكُمْ عَلَيْـكُمْ غُمَّـةً ثُمَّ اقْضُوا إِلَيَّ وَ لا تُنْظـِرُونِ» « إِنِّي تَوَكَّلْتُ عَلَى اللَّهِ رَبِّي وَ رَبِّكُمْ ما مِنْ دَابَّةٍ إِلَّا هُوَ آخِذٌ بِناصِيَتِها إِنَّ رَبِّي عَلى‏ صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ»؛ به خدا قسم! بعد از كشتن من فقط به اندازه سوار شدن بر يك اسب در اين دنيا خواهيد ماند و مثل سنگ آسياب، سرگردان مي‌شويد و مانند ميلة يك محور، گرفتار اضطراب مي‌شويد. اين خبري است كه پدرم از جدّم به من داده است. برويد و با همدستان خود جمع شويد تا چيزي پنهان نماند. سپس به من حمله كنيد و به من مهلتي ندهيد؛ من بر پروردگار خود و شما، توكّل مي‌كنم كه همه موجودات زیر قدرت اوست. به درستي كه خداي من بر صراط مستقيم است.

 امام در پايان خطبه این‌گونه دعا فرمودند: اللَّهُمَّ ! احْبِسْ عَنْهُمْ قَطْرَ السَّمَاءِ وَ ابْعَثْ عَلَيْهِمْ سِنِينَ كَسِنِي يُوسُفَ وَ سَلِّطْ عَلَيْهِمْ غُلَامَ ثَقِيفٍ فَيَسُومَهُمْ كَأْساً مُصَبَّرَةً ! فَإِنَّهُمْ كَذَّبُونَا وَ خَذَلُونَا وَ أَنْتَ رَبُّنَا عَلَيْكَ تَوَكَّلْنا وَ إِلَيْكَ أَنَبْنا وَ إِلَيْكَ الْمَصِيرُ؛ خدايا ! باران رحمت خود را بر اين قوم نازل نفرما و آن‌ها را گرفتار قحطي مثل زمان يوسف گردان و جوان ثقيف را بر ايشان مسلّط ساز تا به آنان مرگ را بچشاند؛ كه اين گروه ما را تكذيب و خوار كردند. تو پروردگار مايي و بر تو توكّل مي‌كنيم و به سوي تومي‌آييم، بازگشت همه چيز به سوي توست